Artikel geplaatst in "de Jachthond"

Train regelmatig klein, speel, werk samen ,“proof” en blijf miljoen waardig!”

Nu ik naast mijn multitalentje Vidar ( Nova Scotia DuckTolling retriever, ook wel bekend als de dansende jager ) inmiddels ook alweer een jaar Bugatti Njordi ( FT labrador) onder mijn hoede heb, weet ik hoe verleidelijk het kan met dezelfde snelheid als je hond door de trainingen willen te vliegen. Zeker binnen de jacht training waar we veel werken met de natuurlijke aanleg van onze honden gaan soms dingen haast als vanzelf en gaan we soms met zevenmijls laarzen door de trainingen en aan te leren vaardigheden heen. Daarbij slaan we soms belangrijke kleine stapjes over en besteden onvoldoende tijd aan ook het aangeleerde gedrag te “proofen”. Bij Njordi waarbij qua jachttraining al veel meer van nature in zijn rugzakje zit waardoor hij in deze tak van sport heel snel (zowel letterlijk als figuurlijk) de aangeboden oefeningen en vaardigheden oppakt, ligt ook voor mij deze valkuil enorm op de loer. Gelukkig is er dan ook nog onze andere passie Dogdance (freestyle en heelwork to music) waarbij klein en gedetailleerd trainen een must is wanneer je op hoog niveau wil acteren. Vanuit die sport en mijn ervaringen als kynologisch instructeur en gedragstherapeut ken ik de valkuil van te snel met te grote stappen door de stof gaan en de essentiële kleine stappenplannen in de details die dan gemist kunnen worden. Wat je dan later op hoog niveau toch altijd weer een keer terug op je bordje krijgt. Voordeel van een hondje als Vidar die qua jacht training niet zoveel als Njordi al in zijn genen rugzakje had zitten is dat je hem dus heel veel zaken bewust stapje voor stapje hebt geleerd.

Vegetarisch
Zo was Vidar bijvoorbeeld van nature vegetarisch en heb ik hem dus echt middels clicker en target training stapje voor stapje moeten shapen richting de verschillende wild apporten. Ja, elke keer weer opnieuw want als je niet van nature makkelijk wild pakt is een konijn iets heel anders dan een eend. Een kraai weer iets heel anders dan een duif enz. enz. Ofwel Vidar generaliseerde niet daar waar voor Njordi wild gewoon allemaal wild is wat je gewoon allemaal graag raapt en terug brengt. Toch was het voordeel van dit allemaal stapje voor stapje aanleren dat je dit ook heel bewust tot in de details doet. En zo werd Vidar zijn wild apport uiteindelijk een veel netter model apport dan het bij Njordi zou zijn geworden als ik niet op tijd mijn “detail stemmetje” had gehoord. Nadeel van alles dat je hond echt heb moeten aanleren is dat je het levenslang zult moeten blijven onderhouden omdat het aangeleerde gedrag anders weer kan uitdoven*. Zo liep Vidar na twee jaar in Frankrijk te wonen en pickeruppen (waar in onze regio niet veel konijnen zitten en daar dus ook niet veel op gejaagd wordt) op zijn laatste Champions Throphee een prachtige sleep maar kwam leeg terug. Stom van mij ik had dit niet meer getraind dus was het rapen van het konijn vervaagd. Uiteraard was dit na enkele kleine trainings sessies weer op de rit. Maar aangeleerd gedrag dat niet van nature in de hond zijn genen rugzakje zit zul je dus moeten blijven onderhouden. En vrees niet hoor uiteindelijk hebben ook de vele praktijkjachten hem voldoende vrij met wild gekregen dat het hem lukt twee mappen A diploma’s te lopen en daarmee zijn deelname aan de Nimrod te verzilveren. Dus zo zie je maar… bijna alles is te leren!

Wat is dan klein trainen?
De jacht training is een van meest complexe honden sporten die er is. Het bestaat namelijk uit enorm veel aan elkaar geschakelde gedragsketens die in verschillende contexten onderhevig aan vele verleidingen overeind dienen te blijven. En juist in die sport zie je o zo vaak dat er vooral aandacht wordt besteed aan het deel wat de meeste honden van nature toch al wel doen, namelijk het halen en brengen van het apport. En omdat dit goed gaat schakelt men al vlot over tot allerlei meervoudige apporten op grote afstanden en die komen ook heus zeker wel binnen. Echter te vaak zie ik dan, in zowel de trainingsweken die ik geef als in mijn privélessen of op wedstrijden, dat het werk vanuit het genen pakket van de hond heus wel snor zit maar dat veel honden met name “dummy geil” zijn. Waardoor er zaken als: doorjagen, wisselen, onrust op post, onrust op dummy in de vang, slordig afgeven, slecht heelwork, weinig impuls controle, wel snel uit maar traag of via ere rondje terug enz. op de loer liggen. En met dezelfde energie maar een opbouw waarin er iets meer tijd is voor klein en gedetailleerd trainen en door proofen van oefeningen had het totaal plaatje zo goed als perfect kunnen zijn. Al eerder schreef ik in dit mooie blad het artikel “is er meer te leren dan apporteren” en ja dat is er dus zeker. Hoe lekker je trainingen ook gaan en hoe goed je hond ook de verschillende grote apport ketens kan, blijf kritisch kijken en film jezelf! In mijn online clicker jacht modules werken we uiteraard veel in kleine stapjes aan het leggen van de perfecte basis van de verschillende jacht vaardigheden, daarvan sturen de deelnemers dan korte filmpjes in en het leuke is at ze door het kritisch terug kijken zelf al vaak de mooiste feedback geven. Jezelf filmen en terug kijken is wat in mijn andere sport en passie “dogdance” heel gebruikelijk is maar ook echt noodzakelijk wil je jezelf blijven verbeteren. Bekijk de filmpjes van de lange jacht ketens, lift er tijdig kleine details die misschien toch wat verbetering behoeven uit de keten en train ze klein weer door tot het gewenste niveau en plaats ze vervolgens weer terug in de gehele keten. Besteed minstens net zoveel aandacht aan de kleine oefeningen die dicht om jou heen op post netjes moeten gebeuren ( heelwork, pivoteren, voor en naast positie, apport netje vast en los op commando ongeacht wat jouw handen doen, rust, steadyness, van aan snel naar uit kunnen, juist aannemen van de hand maar ook daarin niet te vroeg gaan, impuls controle enz.) als aan de gehele apport ketens. En blijf een honden leven lang herhalen en proofen wat je ze hebt geleerd!

Proof
“Proofing,” in dog training parlance, means practicing a behavior in different environments and situations, until your dog generalizes the desired behavior and can do it anywhere, even with distractions

Kortom wees creatief in elke stap die je de hond leert ook door te trainen en te testen in verschillende contexten en onderhevig aan zoveel mogelijk soorten van ver en afleidingen. Uiteraard in stapjes opgebouwd die voor de hond te volgen zijn. De een zal al sneller no matter what een oefening van nature onder allerlei verschillende omstandigheden kunnen uitvoeren terwijl de ander hier meer tijd en training voor nodig heeft. Maar zoals voor alles geldt: “Übung Macht der Meister!”

Dus ja, men kijkt soms wat raar wanneer ik op workingtests af en toe wat dogdance trucs en posities train (die ik overigens heel bewust als warming up gebruik en mijn honden en mij in de samenwerk modus brengen) en andersom ook wanneer ik op een dogdance wedstrijd wat detail jacht oefeningen train. En ook op de parkeerplaatsen van de grote super marché’s of plaatselijke markten of tijdens de praktijk jachten levert het vaak vragen op. Maar hé, ik heb uiteindelijk wel mijn honden eraan gewend om onder steeds verschillende omstandigheden hun verschillende sporten optimaal te kunnen uitvoeren. En meestal veranderen de verbaasde blikken al snel in bewonderende blikken zeker wanneer wat tijd besteed aan de uitleg waarom je doet wat je doet.

Speel
Heel veel oefeningen die we onze honden voor bepaalde trainingen maar ook voor hoe je te gedragen in het dagelijkse leven kun je heel leuk in het klein in spel vorm met je hond doornemen. Te denken valt aan spelletjes waarin je ze leert makkelijk te kunnen schakelen van hoge energie terug naar lage energie, waarin je ze spelenderwijs leert omgaan met rare geluiden en voorwerpen, waarin je ze leert meer probleemoplossend te worden, waarin je ze leert langer focus op jou of juist op een voorwerp te behouden, waarin je ze leert hun impulsen te controleren. Alles wat je al spelenderwijs als concept in hun koppies vast legt helpt ze ook in het dagelijks leven en ook in de training makkelijker met voor hun vergelijkbare situaties te dealen.

Miljoen
Nog te vaak bemerk ik dat men binnen de jachttraining blijft zeggen dat de hond het ofwel gewoon moet doen of dat hij het moet doen omdat hij het spelletje zo leuk vind. En net zo vaak zie ik ook dat veel honden het apport leuker vinden dan wat de voorjager te bieden heeft. Wanneer je dan net als ik graag beloningsgericht traint sta je dus mooi stuurloos aan wal. Want hoe kun je hem dan nog sturing geven in bijvoorbeeld zaken als wisselen van dummy’s of doorjagen of niet snel terug komen? Ze hebben immers hun miljoen al bemachtigd. Zelf zorg ik er dus altijd voor dat ze optimaal genieten van hun werk maar ik altijd nog iets in handen heb wat van meer waarde blijft dan het miljoen in het veld. Wat dit 1.1 miljoenwaardige is zal per hond, per context en zelfs per leeftijdsfase kunnen verschillen. Het kan eten zoeken of bemachtigen zijn , een speciaal uniek speeltje bemachtigen, een zelf belonend trucjes, sjorren/ najagen van speelgoed enz. Zelf kies ik voor actie oefeningen ook met actie te belonen en rust oefeningen met voer. Ze zullen dus niet net hun buikje rond moeten hebben wil voer kunnen concurreren en zo zal het ook niet hun speeltje moeten zijn waar ze altijd toegang tot hebben. Creëer dus voor jezelf waardevolle miljoenen en hou ze waarde vast! En bedenk dat wanneer je bijvoorbeeld wil kunnen concurreren met het najagen je uiteindelijke beloning waarschijnlijk ook een facet van dit gedrag in zich zal moeten hebben. Natuurlijk spelen daarin ook facetten als timing en waar in de reeds ingezette reeks kun je nog interventie plegen en hoe sterk is de natuurlijke aanleg een rol. Toch is bij voorbaat het uithanden geven van het miljoen door honden louter (vaak onbedoeld) dummy geil te maken vaak niet de meest handige keuze. Vergelijk het maar met onszelf. Het is natuurlijk geweldig wanneer we ons werk fantastisch vinden en graag doen maar wanneer je werkgever nog enigszins sturing wil geven in hoe hij graag ziet dat je het doet is het toch ook handig wanneer je zijn salaris ook prettig blijft vinden en nodig blijft houden. Sowieso is er nog een boel te leren en schrijven over onder anderen Wat ,Hoe, Hoe vaak, en Waar dat miljoen uit te keren en hoe hiermee te motiveren, toveren en uiteindelijk ook weer af te bouwen*. Daar zal dan ook mijn volgende artikel overgaan.

Werk samen!
Als laatste alinea van dit artikel wil ik ook nog even benadrukken dat wanneer je onvoldoende tijd besteedt aan het kleine gedetailleerde postzegel deel van de training en de focus alleen maar ligt op wat de hond al van nature zo goed kan in het veld, je naar mijn mening ook de kans op een optimale samenwerking uit handen geeft. Natuurlijk zul je binnen de jacht training (na het schot) op zoek moeten gaan naar die, o zo lastige, balans tussen zelfstandig werken en toch indien nodig perfect in contact met elkaar blijven. Net als met alles waar “te” voor staat is “te veel samen” niet wenselijk maar “te zelfstandig” wordt ook onherroepelijk volledig uit de hand. Door het beoefenen van twee zo ontzettend contrasterende sporten met mijn honden ben ik heel bewust bezig met het in balans houden hiervan. En ja, dat is misschien een uitdaging maar meer dan dat zorgt deze bewustwording ook voor hele bewuste keuzes en trainingen en versterken de beide sporten elkaar meer dan ze elkaar tegenwerken voor mij en mijn honden. Ik durf te beweren dat ik dankzij de dogdance een beteren, creatievere, meer beslagen in hoe honden dingen te leren die niet reeds in hun genen rugzakje zitten, trainer ben geworden en dat het geleerde mij en mijn honden een beter op elkaar ingespeeld team heeft gemaakt. Daar waar andersom de jacht training absoluut maakt dat de afleidingen in de verschillende dogdance competities maakt dat dit werkelijk peanuts is vergelijken bij de af en verleidingen waar onze jachthonden aan bloot gesteld worden. Kortom wees ook creatief in het bereiken van die gebalanceerde maar unieke en ultieme samenwerking met je hond creëren want ook dat heb je zo nodig binnen de jachttraining. Jullie moeten het tenslotte samen fiksen!

Voor mezelf
Voor mezelf houd dit in dat ook ik me na wat mooie grootste resultaten met mijn nog zo jonge Bugatti weer even meer ga focussen op alles wat ik hierboven uitschreef. Daarbij natuurlijk niet vergetend dat “proofen” ook inhoudt soms eens het geleerde in het groot aan elkaar geregen te testen en me bewust te blijven dat er in het geval van mij en mijn TeamRed geen “te” komt te staan voor veel samen werken. Kortom trainen blijft puzzelen, investeren en persoons/hond gebonden maatwerk en juist dat maakt het zo leuk! Heb veel plezier daarmee!

*hierover meer in een volgend artikel in de volgende editie van de jachthond.

Gwen Pieters www.leschienssportives.com