Artikel geplaatst in "de Jachthond"

Training vraagt om Registreren, Reflecteren en Visualiseren.

Toen dit mooie blad me vroeg of ik weer een, tot nadenken zettend, inhoudelijk artikel wilde schrijven moest ik even nadenken. Niet omdat ik dat niet wilde, want het is natuurlijk een hele eer dat je eerdere artikelen zo gewaardeerd worden door de redactie van dit steeds weer leuke en ook echt leerzame blad. Maar je wil ook niet in herhaling vallen over wat al eerder geschreven is, door mezelf of door de vele andere collega’s die al zoveel leerzame artikelen schreven. Dus eerst maar eens even in mijn jacht train netwerk de vraag gesteld waar men nog graag eens wat over zou willen lezen. Daar kwamen vele leuke inspirerende onderwerpen uit los, waarvoor veel dank! Zelf vond ik de vraag of ik eens wat wilde schrijven over: waarom ik mijn trainingen altijd uitschrijf, vaak film en foto’s maak, veel met spiegels werk en voor een proef me altijd even terug trek en die vraag heeft dus tot bovenstaande titel geleidt.

Laten we eens beginnen met te kijken van de dikke van D zegt dat deze drie dure woorden eigenlijk betekenen om daarna per onderwerp te bepreken hoe dit dan precies van nut kan zijn in de “jacht” honden training.

Registreren betekent; vastleggen van gegevens of informatie in een blijvende vorm, zoals op papier, film of geluidsopname. Ten behoeve van juist en goed onthouden.

Reflecteren betekent; beschouwen of overdenken. Reflecteren is het terugblikken op je eigen handelen en ervaringen, daarover nadenken en vandaaruit nieuwe keuzes maken.

Visualiseren betekent; het vertalen van uw wensen, dromen of gedachte naar een beeld. Door concreet in te beelden wat u wilt, zult u beter in staat zijn de dingen te doen die nodig zijn om die gedachte waar te maken.

Deze drie pijlers lopen naadloos in elkaar over. Door onze trainingen te registreren kunnen we daarna beter en secuurder reflecteren en zodoende er beter van leren en aspecten ervan naar behoeve verbeteren. Door daarna het gewenste resultaat te visualiseren gaat de wens van dit einddoel voor je geest een waarheid worden waardoor de goede einduitvoering veel meer kans van slagen krijgt.

Registeren
We beginnen dus met de trainingen regristeren. Dit kan op verschillende manier die elkaar heel mooi aanvullen.

Ten eerste werk ik met een zogenaamd trainings dagboekje maar dit kan natuurlijk ook een digitaal bestand zijn. Voordeel van een opschrijf boekje vind ik dat gelijk in de trainingen al aantekeningen gemaakt kunnen worden. Uiteraard kun je deze dan thuis altijd nog wat overzichtelijker in een digitaal bestand uitwerken. Ik schrijf in mijn trainings dagboekje voorafgaand aan de training op wat ik de hond en mezelf wil gaan leren. Voor de hond welke stapjes daar voor nodig zijn en tot welk stapje richting eind niveau ik graag wil komen in deze training. Welke benodigdheden ik daarvoor nodig heb en, heel belangrijk, waar ik bij mezelf goed op wil letten.

Tijdens de training schrijf ik al kort op wat goed en minder goed ging en tot welke fase ik ben gekomen. Dit laatste is al het begin van het reflecteren. Het diepere reflecteren volgt later na de training en van daaruit volgt dan weer het plan van aanpak en stappen plan voor de volgende training. Alles proberen in detail tot na de training te onthouden is vaak niet mogelijk, men zegt niet voor niets: “Wie schrijft, die blijft.”

Daarnaast fotografeer, of liever nog film, ik graag trainingen of laat mijn eigen trainingen op film vast leggen. Deze vorm van registreren is heel waardevol voor zowel de trainer als de cursist die gefilmd wordt. Mooie van zo’n beeld registratie is namelijk dat je de beelden keer op keer terug kunt kijken en dit zelfs in slowmotion kunt doen. Vaak zit de oplossing voor een groot train “probleem” in een heel klein detail. Om een voorbeeld te noemen, zo heb ik eens in het veld zo goed meegekeken naar een hond die op de uitgaande lijn nooit haperde behalve als zijn voorjager wist dat hij ergens afgestopt moest gaan worden. Alsof de hond telepathisch met haar was (wat ik overigens als waarheid helemaal niet onderschat wanneer je een optimale band samen hebt). Zo zorgvuldig mee gekeken en ook ik dacht geen veranderingen in haar houding of stem te zien of horen. Gelukkig had ik weer eens gevraagd of ook iemand alles wilde filmen en wat bleek, vanuit een andere hoek gezien heel zichtbaar, het had met de plek van de jachtfluit te maken. Dus wanneer zij geen afstoppen verwachtte had ze haar jachtfluit gewoon los hangen maar wanneer ze ergens afstoppen verwachtte had ze deze bij het uitsturen alvast in haar linker hand. Voor haar slimme hond was dit inmiddels een voorspeller geworden van afgestopt gaan worden waardoor hij dus al anticiperend hierop vertrok en steeds haperde en omkeek of hij misschien nu al moest gaan zitten. Probleem was opgelost voor deze combinatie door bij uitsturen nooit alvast de jachtfluit vast te pakken. Bij mijn eigen honden ben ik vanaf toen, heel bewust, juist altijd de jachtfluit al vast gaan houden om daarin dus nooit een verschil te laten zien. Zo zie je dat wat je registreert en reflecteert voor en bij een ander ook heel fijn kan zijn om zelf ook weer van te leren, want elk detail kan ertoe doen!

Zeker in mijn andere twee hele precieze sporten, Heelwork to Music en Freestyle dogdance, komt heel veel neer op details. Zoveel dat het daar heel gebruikelijk is om te werken in een hal met rondom spiegels. Uitsluitend door jezelf en je hond continu in de training letterlijk te spiegelen, ook weer een vorm van registeren, kun zien wat het gevolg is van het kleinste detail in jouw houding/communicatie op het gedrag, de truc of positie van de hond. Maar vergeet niet dat ook juist in de jachthonden sport we heel veel met onze lichaamstaal doen en vaak ook nog eens op hele grote afstand dus wanneer daar ruis in de details van de communicatie ontstaat, door daar bijvoorbeeld niet altijd eenduidig en helder in te zijn, zal dit zich absoluut vertalen in het gedrag en de uitvoering van de oefening door de hond.

Ook valt bij secuur terugkijken van beelden vaak pas op wat voor subtiele lichaamstaal de hond nog meer laat zien voorafgaand en tijdens een oefening. Veelal stresssignalen of zogenaamde calming signals die aangeven hoe leuk, of juist te leuk dus spannend, de hond het vindt. Juist ook deze informatie is zo belangrijk om mee te nemen in je trainings opbouw!

Film ook eens wanneer je alleen traint en soms ook juist wanneer je in een groep traint of misschien zelfs op linie staat. Bekijk dan op de registratie eens secuur wat voor verschil dit wel of niet maakt voor je hond en ga hiermee dan eens aan het reflecteren.

Reflecteren
Je ziet hierboven dat je al heel snel vanuit registreren naar reflecteren gaat en dat is heel goed. Want al dat registreren doe je hier ook voor. Reflectie is namelijk de motor van ontwikkeling. Zonder secuur reflecteren van het geregistreerde en dit meenemen in je vervolg stappen komt er in je training geen ontwikkeling,

Aangezien in het trainen van honden veel voortkomt vanuit wat wij doen is het als voorjager belangrijk open te kunnen staan voor een behoorlijke dosis zelfreflectie.
Zelfreflectie is figuurlijk in de spiegel kijken en stilstaan bij je eigen doen en laten om zo jezelf te ontwikkelen. Daarnaast nemen we uiteraard mee wat we in de beelden hebben kunnen waarnemen aan gedrag bij de hond. In het fluit voorbeeld van hierboven waren we dus al duidelijk bezig met vanuit de geregistreerde beelden te reflecteren wat er bij zowel voorjager als hond allemaal te zien was en om van hieruit tot een oplossing/verbetering te komen. Soms kan het zoals in dit voorbeeld in één klein detail zitten maar even vaak zijn er meerdere zaken waardoor een trainingsvaardigheid stagneert. Soms is het nodig even terug te keren naar een fase tot waar de oefening wel beheerst werd en van daaruit weer verder, in kleinere stapjes, te gaan opbouwen. Soms is het nodig om iemand met een verse blik mee te laten reflecteren op de geregisterde beelden om tot een heldere reflectie te komen. Je kunt soms een blinde vlek ontwikkelen voor bepaalde handelingen van jezelf, handelingen die een ander nog wel ziet. Soms kom je tot de conclusie dat je eigen communicatie naar de hond totaal onduidelijk is. Soms blijkt ook dat de omgeving nog te veel te vraagt van de hond. Maar neem ook zeker alles dat wel goed gaat mee in je reflectie, want dat is minstens even belangrijke informatie! Kortom een goede registratie en reflectie van je trainingen zijn essentieel! Een van de meest confronterende reflecties die ik zelf deed was toen ik de Nimrod registraties van Vidar en mij terug keek en reflecteerde. Ik zag toe namelijk hoeveel spanning hij die dag heeft ervaren in zijn strakke mimiek, vele hijgen en toegenomen spierspanning en vele checklooks. Op zich logisch natuurlijk want ook bij mij zag je, buiten het hijgen om 😊, dezelfde spanningssignalen. Het is ook niet niks om aan de Nimrod te mogen deelnemen met een Tollertje. Deze reflectie maakte echter wel dat ik, mocht er zich weer eens zo’n mooi maar spannend evenement zich voordoen in mijn leven met mijn honden, ik dit anders ga voorbereiden en dit is gelijk mooi bruggetje naar het laatste te bespreken item: Visualiseren.

Visualiseren
Dankzij de andere sporten die ik met mijn maatjes doe leerde ik wat visualiseren is en vooral wat de mentale kracht daarvan is. Veel topsporters, dansers, chirurgen en musici maken hier graag gebruik van. Dit doen ze niet voor niets. Visualisatie blijkt echt te werken! Het is bewezen dat gedachten dezelfde mentale instructies produceren, als werkelijke acties. Dus visualisatie heeft hetzelfde effect op je brein als echte acties. Omdat die actie al bekend is voor je brein, kan het je gedrag of prestaties verbeteren en daarmee bijdragen aan het bereiken van je doelen op een manier die jij voor je ziet. Er zijn vele interessante artikelen hierover te vinden op het wereldwijde web en het is meer dan de moeite waard je hier eens wat verder in te verdiepen en bekwamen. Ook voor mij is dit nog relatief nieuwe materie en ik moet me daar zeker nog verder in gaan bekwamen, maar dat het werkt dat staat vast. Dus, om even terug te komen op de vele registraties die gemaakt werden van onze Nimrod deelname en de kritische zelfreflectie die ik er op losliet met mijn conclusie qua visualiseren, daar over het volgende. Over de weg naar die Nimrod toe, qua fysieke training en vaardigheden, ben ik nog steeds tevreden. In het mentale deel zitten de verbeter punten! Daar waar ik dacht geen hoge verwachtingen te hebben ( namelijk alleen onze mooie samenwerking laten zien, de Toller als geweldige jachthond in het zonnetje te zetten en de resultaten van Clickertraining aan de jachttraining laten zien) bleken dat toch al drie hele belangrijke idealen voor ons, die meer spanning gaven dan goed voor ons was. Als ik toen al beter had kunnen visualiseren wat er voor nodig was geweest om deze drie idealen te laten zien had mijn brein zich die dag beter alleen op deze drie zaken kunnen focussen en hadden we beide veel minder spanning hoeven ervaren. Ik had me vaker samen met Vidar terug kunnen trekken en de gevraagde opdracht kunnen visualiseren; hoe voor ons het gewenste resultaat van de oefening eruit zou moeten zien. Dat zou niet gaan over alle apporten binnenhalen, want zo realistisch waren we heus. Het zou gegaan zijn om hoe we samen binnenhalen wat we binnen halen. In de focus op louter dat doel had ik door visualisatie meer kunnen doen weet ik nu. Gelukkig zijn we nooit te oud om te leren en weten we nu ook dat we van goed registeren en reflecteren heel veel wijze lessen kunnen leren. Die kunnen we vervolgens gaan visualiseren om zo makkelijker de voor ons, als combinaties, belangrijke einddoelen te genereren. Vergeet niet dat die voor elke combinatie anders zullen zijn maar tevens voor elke combinatie even belangrijk en altijd de moeite waard! Veel registreer, reflecteer en visualiseer plezier en vergeet niet om ook vooral hartelijk te lachen om de geregistreerde bloopers. Want lachen om jezelf maakt je zelfbewustzijn groter, maakt je vriendelijker voor jezelf en je omgeving en veerkrachtiger om vol goede moed lering uit de blooper te halen. Met veel dank aan Sanne Romijn voor de begeleidende foto’s!